bernadette
Laatst hoorde ik het volgende Noorse familiedrama. Na 50 jaar is de emotie nog voelbaar. Wat ging er mis?
Er was eens een 30-jarige bakker Arne in het mooie, maar destijds arme Noorwegen – kort voor WO2. Om geld te verdienen vertrokken vele duizenden Noren naar het beloofde land van de VS. Zo ook Arne, hij ging brood bakken bij een Italiaanse bakkerij in NY. Hopend op een beter leven. Het zou tot 1969 duren totdat Noorwegen olie- en gas ontdekte en welvarend werd.
Het welvarende Noorwegen biedt ook gepensioneerde Arne nieuw perspectief…
Rond 1970 dus wordt Noorwegen welvarend en zijn er volop kansen! Zo ook voor de jonge achterneef van Arne. Hij ging studeren en liep stage in New York. Als familieman zocht hij daar tevens zijn oudoomop Arne, inmiddels 74 jaar en met pensioen. Tot zijn grote schrik woonde deze arm en eenzaam op een kleine kamer, op ‘zes hoog achter’ in een grauwe wijk. Aan zijn bakkersbaan had hij kennelijk te weinig overgehouden. Niet getreurd, dacht de achterneef. Er is nog perspectief. Hij polste zijn oudoom over een terugkeer naar Noorwegen, waarbij de familie voor alles zou zorgen. Hier voelde Arne wel voor. De achterneef zette alles in werking en ieder hielp mee: geboorteakte, terugreis en vooral huisvesting. De jongste zus zag haar broer Arne graag terug en regelde woonruimte in haar huis. Iedereen blij, de reisdatum werd gepland. Het hele proces nam vele maanden in beslag; internet bestond nog niet. Een dag voor vertrek echter besloot Arne echter om onduidelijke redenen te blijven. De achterneef, nog steeds in NY, kon er geen vinger achter krijgen en was uiteraard bedroefd. Arne stierf drie jaar later. Niet geheel onverwacht, arm en eenzaam. De familie in tranen.
Wat ging er mis?
Zoals vermeld vraagt de achterneef zich deccenia later nog steeds af waarom het zo gelopen is. Het had zo’n mooi happy end kunnen zijn. “Mogelijk voelde hij zich ‘een looser’ en wilde daarom niet meer terug”. Niets te verliezen en toch bang?
Levenslessen anno 2023
‘Meer van hetzelfde’ of een nieuwe stap na je pensioen, is een vraag die alleen maar relevanter wordt. Door de toegenomen levensverwachting leeft de mens gemiddeld 20 jaar langer, maar wat je met deze extra tijd gaat doen is voor velen een vraag. De media staan inmiddels bol met wetenschappelijke tips voor een gezonde, zinvolle oude dag.
Volgens de kennis van nu zou de Oudoom waarschijnlijk veel langer (en gelukkiger) geleefd hebben, zie onderstaande drie studies:
- Opdoen van nieuwe ervaringen, die tevens moeite kosten (!) is cruciaal voor een gezonde oude dag. (Dus in dit voorbeeld zou de verhuizing naar Noorwegen een hele grote maar wel goede stap zijn geweest). Aldus prof. dr. Erik Schrerder, dr. Daniel Levitin (2020) e.a.
- Betekenisvolle relaties zijn belangrijker voor een gelukkig, zinvol leven dan een succesvolle carrière. En het is nooit te laat om relaties op te bouwen of te versterken. (In NY had de bakker geen sociaal leven, in Noorwegen stond de familie c.s. op hem te wachten). Aldus dr. R. Waldinger, Harvard Adult Development Studies, The Good Life (2023).
- ‘Family first’ is een van de belangrijkste conclusies uit het Blue Zones Reseach. Dit een een onderzoek naar vijf locaties ter wereld waar mensen bovengemiddeld vaak 100-plus jaar worden. Een van de redenen hiervoor zou de liefdevolle zorg zijn voor eigen familie. Wat is een mooier voorbeeld dan de jonge achterneef, die zich om het lot bekommert van een verre oudoom en de zus die woonruimte biedt. In deze tijden nog vanzelfsprekend?
